Bütün dünyada demokratiya dağılır

Dünyada demokratiya dağılır.

Oxuməni.az xəbər verir ki, belə bir məyusedici nəticəyə Beynəlxalq Demokratiya və Seçkilərə Yardım İnstitutu gəlib. Dərc olunan hesabata görə, getdikcə daha çox ölkə demokratiyadan uzaqlaşaraq avtoritarizmə doğru gedir. Tutqun mənzərə təkcə gənc və həssas ölkələr üçün deyil, həm də Hindistan və ya ABŞ kimi çoxdan formalaşmış dövlətlərdə də bş verir.

İnstitutun baş katibi Kevin Kasas-Zamora hesab edir ki, Avropada ümumilikdə işlər yaxşı gedir Sloveniya və Moldova kimi ölkələr son vaxtlar əhəmiyyətli irəliləyişlər əldə edib. Bununla belə, son beş il ərzində qitədəki bütün demokratik ölkələrin demək olar ki, yarısı – ümumilikdə 17 ölkə – demokratiyadan uzaqlaşır.

Bununla belə Avropadakı demokratik standartlarla hələ də irəliləyiş etmək mümkündür.

Bu, məyus olmuş cəmiyyətin bir hissəsinin ümidlərini doğrultmaq üçün başqa yollar axtarmasına səbəb ola bilər. Narazılıq özünü çox vaxt əhalinin bir hissəsini , xüsusən də ifrat sağçı partiyaların ideyalarını özündə birləşdirən çox sərt olan siyasi baxışlarında göstərir.

Kosta-Rikanın keçmiş vitse-prezidenti Casas-Zamora azad mətbuat, ədalətli seçkilər, nəzarət və tarazlıq kimi demokratik cəmiyyəti təşkil edən meyarların müdafiəsinə çağırır. Onun fikrincə, cəmiyyət kollektiv mübadilə və ya gənclərin fəallığı kimi təşəbbüslər vasitəsilə demokratiyanı genişləndirməyə və yeniləməyə davam etməlidirlər. Demokratiyanın olmadığı və ya təhlükə altında olduğu zaman dünyada cəmiyyətin dayanıqlığına dair bir çox nümunələr var. Ukraynalılar Rusiyanın təcavüzünə müqavimət göstərir, iranlı qadınlar teokratik rejimə qarşı mübarizə aparır, çinlilər hökumətin “sıfır covid” siyasətinə etiraz edir.

Hesabatın müəllifləri qeyd edirlər ki, dünyada demokratiya hələ də kövrəkdir və indiki vəziyyət 1990-cı illərə çox bənzəyir.

Emin Axund, Oxuməni.az