İran son 50 ilin ən pis quraqlığını dəf etmək üçün buludlara kimyəvi maddələr səpir

İran son 50 ilin ən pis quraqlığını dəf etmək üçün təyyarə ilə buludlara gümüş tozu qarışığı olan kimyəvi maddələr səpir. Bu barədə BBC nəşri məlumat verib.

İran hakimiyyəti son onilliklərdə ölkəni vuran ən pis quraqlıqla mübarizə aparmaq üçün Urmiya gölü hövzəsi üzərindəki buludlara gümüş tozu qarışığı olan kimyəvi maddələr səpərək yağıntıları stimullaşdırmaq üçün genişmiqyaslı əməliyyata başlayıb. İranın ən böyük gölü olan Urmiya gölü demək olar ki, tamamilə quruyub və geridə böyük bir duz yatağı qoyub. Agentliyin məlumatına görə, Azərbaycan əyalətinin şərqində və qərbində əlavə "gümüş tozu səpmək" əməliyyatları planlaşdırılır.
İran prezidenti Məsud Pezeşkian ötən həftə xəbərdarlıq etmişdi ki, kifayət qədər yağış yağmazsa, Tehranın su təchizatı yaxın gələcəkdə məhdudlaşa və hətta paytaxt sakinləri təxliyə olunmağa məcbur ola bilərlər.

"Yağış yağdırmaq" təyyarələr və ya yerdəki generatorlar vasitəsilə buludlara gümüş və ya kalium yodid kimi kimyəvi duzların yeridilməsindən ibarətdir. Bu maddələr su buxarının kondensasiyasını və yağıntının əmələ gəlməsini təşviq edir. Bu texnologiya onilliklərdir istifadə olunur; məsələn, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri su çatışmazlığı ilə mübarizə aparmaq üçün bundan fəal şəkildə istifadə edir.

İran Meteorologiya Təşkilatının məlumatına görə, bu ilki yağıntı uzunmüddətli orta göstərici ilə müqayisədə 89% azalıb. Agentlik bildirib ki, "Hazırda son 50 ilin ən quraq payızını yaşayırıq".

Rəsmilər həmçinin həddindən artıq miqdarda su istehlak edən ev təsərrüfatlarını və müəssisələri cəzalandırmaq planlarını açıqlayıblar. Milli İqlim və Quraqlıq Mərkəzinin sədri Əhməd Vazifeh qeyd edib ki, Tehran, Qərbi və Şərqi Azərbaycan və Mərkəzi əyalətindəki bəndlərdə suyun səviyyəsi tək rəqəmli səviyyədədir və "həyəcanverici vəziyyətdədir".

Cümə günü yüzlərlə insan Tehranda bir məscidin yaxınlığında yağış duası etmək üçün toplaşıb. Şənbə günü İran meteoroloqları ölkənin qərbində və şimal-qərbində ilk yağıntını qeydə alıblar və Tehranın şimalındakı xizək kurortunda ilin ilk qar yağışı müşahidə olunub.

Həm kimyəvi, həm də mənəvi tədbirlər İranın həddindən artıq quraqlığın təsirləri ilə mübarizə aparmaq üçün geniş mübarizəsini nümayiş etdirir və ölkədə su ehtiyatlarının idarə olunmasına olan kritik ehtiyacı vurğulayır.

Xatırladaq ki, rəsmi məlumatlara görə, 2024-cü ildə İranda yağıntı miqdarı norma olan 260 mm-ə qarşı cəmi 140 mm olub.

Məhz su böhranı səbəbindən İran prezidenti Məsud Pezeşkian ölkənin paytaxtını Tehrandan cənub bölgələrinə köçürmək istəyir.

Əziz MUSTAFA