Arktikada ən isti yay qeydə alınıb

Arktikada 2023-cü il tarixdə ən isti yay olub. Havanın orta temperaturu 6,4°C olub.

ABŞ Milli Okean və Atmosfer Administrasiyasının (NOAA) 2023-cü il üçün hesabatına görə, Arktikada orta illik hava temperaturu 7°C olub. 2023-cü il Arktikada altıncı isti il ​​oldu.

Agentlik qeyd edir ki, Arktikada yer kürəsinin qalan hissəsindən iki dəfə çox istiləşmə davam edir. Reuters yazır ki, qlobal istiləşmə meşə yanğınlarına, buzlaqların əriməsinə və dəniz səviyyəsinin qalxmasına səbəb olub.

Hesabatda Kanadanın şimalında və Kanada Arktika arxipelaqının bəzi bölgələrində istiləşmənin bu bölgələrdə az yağıntı ilə üst-üstə düşməsi geniş meşə yanğınlarına səbəb olub.

Qrenlandiya daha 160 milyard ton buz itirdi. Bu tendensiya 1998-ci ildən davam edir.

“Arktikada istiləşmə regiondan kənarda uzunmüddətli nəticələrə malikdir, çünki buzların əriməsi dəniz səviyyəsinin qalxmasına gətirib çıxarır, bu da öz növbəsində sahilyanı şəhərlərdə tikinti, nəqliyyat sistemləri və müəssisələri təhdid edir.

Bu il Qrenlandiya buz təbəqəsindən buz itkisi güclü qar yağışı səbəbindən 22 illik orta göstəricidən xeyli aşağı idi, lakin istilik hələ də öz təsirini göstərdi. Buzların gündəlik ərimə sahəsi tarixi rekorda yaxınlaşır”, - məlumatda deyilir.

Narahat Alimlər İttifaqının iqlim elminin direktoru Brenda Ekvurzelin sözlərinə görə, “Arktikanın istiləşməsinin vurduğu geri dönməz iqlim ziyanı Şimali Amerika və Avrasiyaya təsir edəcək”.

Hesabatda həmçinin “Arktikanın yaşıllaşmasının birmənalı sübutu” təfərrüatları verilir – temperaturun artması, yağıntıların artması və buzlaqların sürətlə əriməsi kol və ağacların böyüməsini stimullaşdırıb.

Arktikada "pik tundra yaşıllığı" adlandırılan 24 illik tədqiqatlar ərzində üçüncü ən yüksək səviyyəyə çatıb. Alimlər deyirlər ki, yaşıllaşdırma əbədi donda yığılmış böyük miqdarda karbon qazını buraxaraq iqlim dəyişikliyini sürətləndirə bilər.

Xatırladaq ki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı 2023-cü ili bəşəriyyət tarixində ən isti il ​​elan etmişdi.

Avropa İqlim Agentliyinin alimləri də 2023-cü ilin noyabrını tarixin ən isti ili kimi tanıyıblar.

Alimlər Yer kürəsinin əvvəllər düşünüldüyündən çox daha sürətli isindiyini açıqlayıblar.

17 noyabr 2003-cü ildə Yerin temperaturu planet və onun ekosistemləri üçün fəlakətli və geri dönməz nəticələrin baş verə biləcəyi kritik həddi qısa müddətə aşdı.

Amerikalı klimatoloqların proqnozlaşdırdığı kimi, ətraf mühitin insan tərəfindən çirklənməsi yağıntıların qardan daha çox yağış şəklində düşməsinə səbəb ola bilər. Bu, milyardlarla insan üçün su və qida problemləri ilə doludur.

Qlobal istiləşmə Qrenlandiyada buzlaqların ərimə sürətini 20 il əvvəlki vəziyyətlə müqayisədə beş dəfəyə qədər sürətləndirib.

Alimlər həmçinin belə qənaətə gəliblər ki, planetimizin cənub yarımkürəsi yavaş-yavaş quruyur. Bu proses Şimal yarımkürəsindəkindən daha sürətli baş verir.

Alimlərin fikrincə, 2100-cü ilə qədər Yer kürəsində temperatur sənayedən əvvəlki səviyyə ilə müqayisədə 4,3°C arta bilər.

Oxuməni.az