Orqan çatışmazlığını həll etmək üçün böyük addım: Temperaturla müalicə edilən bioloji mürəkkəb

Bu günə qədər hazırlanmış bio-mürəkkəblərin əksəriyyətinin riskini aradan qaldıran yeni bio-mürəkkəb hazırlanmışdır. Texnologiyanın inkişafı ilə qısa müddətdə böyük məsafələri qət etməyi bacaran tibb aləmində yeni kəşf edilib. Alimlər süni orqanların hazırlanmasında istifadə oluna bilən xüsusi “bio-mürəkkəb” hazırlayıblar. Koreya Elm və Texnologiya İnstitutunun alimləri tərəfindən hazırlanmış bio-mürəkkəb indiyə qədər gördüyümüz digər bio-mürəkkəblərdən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir. Yeni bio-mürəkkəb temperaturla bərkidilir, beləliklə, digər bio-mürəkkəblərə nisbətən daha yüksək biouyğunluq vəd edir.

Yeni bio-mürəkkəb necə istifadə olunur?

Bu günə qədər hazırlanmış bio-mürəkkəblər çox vaxt işıq və ya kimyəvi qarşılıqlı təsir kimi vasitələrlə müalicə olunurdu, lakin ultrabənövşəyi şüalar süni orqandakı hüceyrələrin DNT-sini zədələmək riski daşıyırdı. Eyni şəkildə, kimyəvi qarşılıqlı təsirlər hüceyrə zədələnməsinə və zəhərlənməyə səbəb ola bilərdi. Bio-mürəkkəbin temperaturla müalicə olunduğu yeni üsul "poli əsaslı temperatura həssas hidrogel" ilə mümkün olub. Maye formada olan bu material aşağı temperaturda çalışır.

Materialın bu xüsusiyyəti sayəsində istehsal olunacaq süni orqanlar və ya süni toxumalar bədən istiliyində fiziki dözümlülük əldə edə bilir. Materialın sərtləşməsi üçün ultrabənövşəyi işıq və kimyəvi qarşılıqlı təsir kimi üsullara müraciət etməyə ehtiyac yoxdur. Yeni materiallarını sınaqdan keçirən elm adamları böyümə zülallarını ehtiva edən bio-mürəkkəb hazırlayaraq 3D skeleti yaradıblar. Sonra onu siçanın zədələnmiş kəlləsinin üzərinə qoyublar. Siçanın kəllə sümüyü bərpa olunub və zədə yox olub.

Bioloji təzyiqlər də kosmos səyahəti üçün çox vacibdir:

Bəşəriyyət Mars kimi uzunmüddətli kosmos səyahətlərinə hazırlaşmağa başladığı üçün bu, kosmik səyahətlərdə də böyük əhəmiyyət kəsb edəcək. Radiasiya və aşağı çəkici təsirlərə qarşı tədbir görüləcək, hətta sümük toxuması zədələnmədən qorunacaq. Təbii ki, onun ən böyük faydası elm dünyasının illərlə çarə tapmaq üçün çox çalışdığı bütün dünyada orqan çatışmazlığına qarşı olacaq. Yaxın gələcəkdə süni orqanlarla transplantasiya çox qısa müddətdə həyata keçiriləcək.

Murad Şahməmmədov