Dünyada qaçqınların sayı 2011-ci ildən bəri ilk dəfə azalıb

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının (UNHCR) illik hesabatında beynəlxalq qaçqınların sayında son 13 ildə ilk azalma qeydə alınıb - 2024-cü ildə onların sayı 36,8 milyon olub ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 559 min nəfər azdır. Statistikaya BMT-nin ayrıca strukturu olan UNRWA-nın cavabdeh olduğu 5,9 milyon fələstinli qaçqının daxil edilmədiyi vurğulanır.

Qeyd edilir ki, 2002-ci ildən bəri ilk dəfə olaraq 9,8 milyona yaxın insan öz regionlarına və ya ölkələrinə (o cümlədən 1,6 milyon qaçqın və 8,2 milyon məcburi köçkün) qayıdıb - bunlar Suriya, Cənubi Sudan, Əfqanıstan və Ukrayna vətəndaşlarıdır. Bununla belə, hesabatda vurğulanır ki, bu qayıdışlar çox vaxt qaçqınların vətənlərinin təhlükəsiz olmasına görə deyil, onları qəbul edən ölkədə humanitar vəziyyətin pisləşməsinə görə baş verir.

Münaqişələr, repressiyalar, zorakılıq və insan hüquqlarının pozulması səbəbindən evlərini tərk etməyə məcbur olan insanların sayı 123,2 milyon nəfərə çatıb. Bu rekorddur.

Onların arasında:

73,5 milyon məcburi köçkün (ölkəsinin bir regionundan digərinə qaçmağa məcbur olmuş və ya məcburi köçkün);
31 milyon - BMT QAK-ın mandatı altında olan qaçqınlar;
5,9 milyon - UNRWA mandatı altında olan fələstinli qaçqınlar;
8,4 milyon - sığınacaq axtaranlar;
5,9 milyonu beynəlxalq müdafiə üçün müraciət etmiş digər insanlardır.
Birləşmiş Ştatlar 2024-cü ilin birinci yarısında 729.000 ilə ən çox yeni sığınacaq müraciəti alıb. İkinci yerdə 229,8 min təqdim edilən Almaniya, ikinci yerdə Misir, Kanada və İspaniya gəlir. Üstəlik, beynəlxalq müdafiəyə ehtiyacı olanların 73%-i aşağı və orta gəlirli ölkələrdə yaşayır. Adambaşına düşən ən çox qaçqın sayı Livanda qeydə alınıb, burada hər səkkiz nəfərdən biri bu statusa malikdir. Ən çox insan Suriyadan (6 milyon), Əfqanıstandan (5,8 milyon) və Ukraynadan (5 milyon) qaçıb.

Əziz Mustafa