Öləndən sonra da yaşamağa davam edəcəyik

Demək olar ki, bütün inanclarda ölümdən sonra həyata inam müəyyən yer tutur. Əslində biz elmə söykənib deyə bilərik ki, öləndən sonra da yaşamağa davam edəcəyik. Belə ki, necə?

Həyat dövrü yer üzündəki bütün canlılar üçün oxşar şəkildə baş verir. Biz doğuluruq, digər canlıların dəstəyi ilə yaşayırıq və zamanımıza xidmət etdikdən sonra ölür və başqa bir canlının dövrünə töhfə veririk. Öldükdən sonra ruhən nə olacağımızı heç vaxt bilə bilmərik, amma bədənimizin bəzi hissələrinin sağ qalacağı və yaşamağa davam edəcəyi şübhəsizdir. Çox qəribə səsləndiyini bilirik, lakin məzmunumuzu oxuduqdan sonra buna əmin olacağıq...

Birincisi, öləndə bədənimizə nə olur?

Ürəyimiz bədənimizə oksigeni daşıyan qan dövranını dayandırır. Ölümdən 15-20 dəqiqə sonra bədən solmağa başlayır və temperatur aşağı düşür. Fermentlər oksigendən məhrum olan hüceyrələrin membranlarını həzm etməyə başlayır.

Bağırsaqlarda olan bakteriyalar bütün bədəndə sərbəst şəkildə dolaşır və qidalana bilir. Əvvəlcə bağırsaqları və yaxınlıqdakı toxumaları həzm edir, sonra kapilyarlara, ürəyə və beyinə gedirlər və orada bayram edirlər. Bu yayılma 58 saata qədər davam edə bilər.

Kənardan gələn bakteriya və həşəratlar prosesdə iştirak edərsə, bədən sürətlə parçalanmağa başlayır. Bəs bədəndə səyahət edən və qidalanan mikroblara nə olur?

Bədənimizdə trilyonlarla mikroorqanizm var. Bu mikroorqanizmlər qida həzm etmək, vacib vitaminlər istehsal etmək və infeksiyalardan qorumaq kimi bir çox həyati funksiyaları yerinə yetirir. Eyni zamanda bağırsaqlarımızda yaşayan mikroblar da bu isti və qida ilə zəngin mühitdə yaşayırlar. İndiyə qədər mikrobların bizimlə birlikdə öldüyü və həyati funksiyalarımızı itirdiyimiz zaman ətrafa yayılan mikrobların bizsiz dünyada yaşaya bilməyəcəyi deyilirdi. Yeni bir araşdırma elmin bu mövzuya baxışını tamamilə dəyişdirə bilib. Mövcud tədqiqatlar mikrobların biz öldükdən sonra da yaşamağa davam etdiyini sübut edir. Onlar hətta bədənimizin təkrar emal edilməsində mühüm rol oynayırlar ki, yeni bir həyat yaransın. Təkamül baxımından, mikroblarımızın ölməkdə olan bədənə uyğunlaşma yollarını inkişaf etdirməsi təəccüblü deyil. Biz belə deyə bilərik ki, batan gəmidəki siçovullar kimi, bakteriyalarımız da müstəmləkə etmək üçün yeni bir ərazi tapana qədər Yer üzündə sağ qalmaq üçün mübarizə aparır.

Bundan əlavə, bədənimizdən karbon və qida maddələrindən istifadə etdikləri üçün onların sayı da artır. Başqa sözlə, sayca sağ qalmaq və yapışmaq üçün yeni bir canlı orqanizm tapmaq ehtimalı da artır.

Dünyanın əksər hissəsindəki insanlar ölümdən sonra torpağa basdırıldığı üçün bakteriyaların yaşamaq şansı daha da artır.

Torpaqda artıq ətraf mühitə yaxşı uyğunlaşan və yeni orqanizmlərə ev sahibliyi edəcək müxtəlif parçalayıcılar var.

Araşdırmalar bakteriyaların DNT izlərini də araşdırıb və onların çürüyən bir cismin altındakı torpağın səthində və qəbirlərdə aylarla, hətta illərlə yaşaya bildiyini təsdiqləyib. Onlar nəinki yaşayırlar, hətta bədənimizin parçalanmasına kömək etmək üçün torpaqda olan təbii mikroblarla əməkdaşlıq edirlər deyə bilərik.

Mikroblarımız ekosistem dövrəsində rol oynayır və ölümdən sonra "mikroskopik yollarla" yaşamağa imkan tapırlar. Ölü heyvanların da parçalanma biomüxtəlifliyi bakteryaları bəsləməklə qida zəncirində mühüm rol oynayır. Çürüyən bir heyvanın bitkilərin həyatını dəstəkləməsi təəccüblü deyil. Eyni şəkildə bədənimizdəki bakteriyalar da bu şəkildə həyat dövrünə qatqı təmin edir.

Əgər belədirsə, o zaman məzmunumuzu bitirək və qorxmayaq. Sadəcə yerə gedəcəyik. Sonra da torpağa çevriləcəyik. Sonra isə çiçəyin kökünə qədər sularda gəzəcəyik. Oradan öz mahiyyətimizə çatacayıq. Çiçəyin üzərinə qonacaq arı.., bəlkə də o arı…

Murad Şahməmməd