Futbol üzrə Azərbaycan 1-ci Liqasında 2024/2025 mövsümünün nəticələri

Ötən həftənin sonunda futbol üzrə Azərbaycan 1-ci Liqasının mövsümü başa çatıb. Mövsüm maraqlı keçdi, səviyyə yüksəldi. Əvvəldən “Qəbələ”nin aşkar favorit olacağı bəlli idi və əsas sual onların çempionluğu nə qədər tez təmin edə bilməsi idi. Mövsümün əvvəlində medallara iddialı kimi İmişli, Karvan (Yevlax) və Zaqatalanı xüsusi qeyd etmək mümkün idi.
“Qəbələ”nin turnirə öyrəşməsi bir az vaxt apardı, çünki 1-ci liqada şərait və meydançalar Premyer Liqadakından çox uzaqdır və tempini düzəltmək üçün lazım olandan çox səy sərf etməli idi. Təxminən 6-7-ci dövrədə məlum oldu ki, Kaxaber Tsxadadzenin yetirmələri lazımi tempi qazanıb və komandanın bütün xətlərində qarşılıqlı anlaşmanı tam formalaşdırıb.
Adları götürsək, Premyer Liqadan düşəndən sonra özəyini akademiyanın 19-21 yaşlı uşaqları, eləcə də təcrübəli yerli futbolçular və onlara qoşulan 3 legioner təşkil edən komanda ən azı 80 faiz yenilənib. Komanda stoper Elvin Yunuszadə və qapıçı Səlahət Ağayevi öz sıralarına cəlb etməyi bacarıb, təcrübəli Asif Məmmədov və zədəsini sağaltmaqda olan Murad Musayev ötənilki heyətdə qalıb. Onlar həmçinin 2-ci liqadan qol vuran Ruslan Vorontsov və 1-ci liqanın son mövsümünün əsas bombardiri olan şamaxılı Elşad Tağıyevi də dəvət ediblər. Legionerləri götürsək, komandanı konqolu Domi Massumu ilə yanaşı, nigeriyalılar - Abdullay Şuaibu (Kəpəzdəki çıxışlarından hər kəsə tanışdır) və Ukrayna Premyer Liqa təmsilçisindən (Krıvbas) icarəyə götürən Oçe Oçeveçi kimi futbolçular gücləndirib. İmişli və Karvanda 1-ci liqanın standartlarına görə komandalar “Qəbələ”dən geridə olsa da, digər komandalardan üstündü.
Turdan tura keçən və mövsümün ortalarına yaxınlaşan “Qəbələ”nin buraxılan qollar sütununda əsas göstərici 0 rəqəmi olan bütün digər komandalar üzərində aşkar üstünlüyə malik olduğu aydın görünürdü. Medallar uğrunda mübarizədə “İmişli” və “Karvan” Zaqatala, MOİK və “Bakı Sportinq”lə mübarizə aparmağa çalışsalar da, zaman keçdikcə sürətini itirməyə başladılar və hamını ən çox təəccübləndirən FK “Mingəçevir” oldu. Yanvar ayında onların yeni sponsorunun Adnan Əhmədzadə ilə əlaqəli olan və istedadlı azərbaycanlı futbolçuların həm təcrübə keçmək, həm də ölkəni xaricdə daimi təmsil etmək üçün İspaniyanın Marcet Akademiyasına, eləcə də digər Avropa klublarına getməsinə köməklik göstərən ASTA şirkətlər qrupu olması böyük rol oynadı. Onlar komandanı Fizuli Məmmədova həvalə ediblər ki, o, inanılmazı bacarıb, yəni komandanı son 10-cu yerdən yekun 4-cü yerə çatdırıb. “Qaradağ-Lökbatan” komandası 1-ci liqanı, 9-cu yeri tutan “FK Difai” (Ağsu) isə I liqada oynamaq hüququ üçün II liqanın “Hypers” (Quba) komandası ilə pley-off oyunu keçirməli oldu. Ağsu təmsilçilərinin bəxtinə gətirdiyi bu görüş 3:1 hesablı qələbə ilə başa çatıb və onlar 1-ci liqadakı yerlərini qoruyublar. “Qəbələ”nin çempion olacağı və Premyer Liqaya vəsiqə qazanacağı əvvəldən çoxlarına bəlli idisə, İmişli və Yevlax komandalarına verilən şans fevralın ortalarında bəlli oldu. 3 ildən sonra AFFA İcraiyyə Komitəsi nəhayət ki, Premyer Liqanın iştirakçılarının sayını 12 komandaya çatdırmaq qərarına gəlib. Amma kəmiyyətin artması hələ keyfiyyətin yüksəlməsi demək deyil ki, bununla bağlı təkcə Karvan və İmişlinin deyil, növbəti mövsümün 1-ci Liqasının bütün iştirakçılarının bütün infrastruktur problemlərini aradan qaldırmaq üçün AFFA 1 il vaxt verib.
Premyer Liqaya çıxmaq vəzifəsini qarşısına qoyanlar nəinki stadionu tam təmir edib meydançanı yaxşı vəziyyətə salmalı, həm də əlavə parametrlərə diqqət yetirməli olacaqlar. Təbii ki, söhbət komanda bazalarından gedir ki, burada 2-3 məşq meydançası, heyət üçün inzibati bina, akademiyanın başqa sahələrdən gəlmiş istedadlı uçaqları üçün yataqxana, eləcə də bəzi uçaq və yeniyetmələr komandalarının yaradılması lazımdır.
1-ci liqanın digər problemlərindən danışsaq, ilk ağlımıza gələn təbii ki, həm təbii, həm də süni keyfiyyətsiz meydançaların vəziyyətidir. İstisnanı təkcə 1-ci liqada deyil, bütün Azərbaycanda ən yaxşı infrastruktura malik “Qəbələ” adlandırmaq olar. Təbii örtüyü süni ilə əvəz etməklə problemi çox asanlıqla həll etməyə cəsarət etməyən Karvan və İmişlini ayrıca qeyd edə bilərik. Yevlaxda meydança heç də həmişə yaxşı vəziyyətdə deyildi və yeni meydançanın toxumları səpildiyi üçün İmişli FK mövsümün ilk 2 ayı Tovuzda oynamalı oldu. Bu, bütün futbolumuz üçün qlobal problemdir, yaxşı ot örtüyü mütəxəssisləri və meydançanın özünün saxlanması üçün müəyyən xərclər tələb olunur.
Bir təbii ot örtüyünün saxlanılması üçün ayda təxminən 7-10 min manat vəsait tələb olunur və bütün komandaların öz sponsorlarının olmadığını və 1-ci liqa komandalarına dövlət dəstəyinin məbləğinin ayda 30 min manat olduğunu nəzərə alsaq, 1-ci liqa komandalarının əksəriyyətinin niyə süni meydançalarda oynamağa məcbur olduğu aydınlaşır. Mart ayında dövlət dəstəyinin hər mövsümdə 500 000-ə qədər arta biləcəyi barədə məlumatlar ortaya çıxdı ki, bu da ayda 50 000 təşkil edir. Bu, bir çox klubların problemlərini həll etməyə kömək edə bilər. Bu, həmçinin bir çox klubların infrastrukturla bağlı problemlərini həll etməyə kömək edə bilər və qarşısına böyük məqsədlər qoymaq istəyənlər təxminən eyni məbləğə sponsor tapmalı olacaqlar.
Bu turnirin populyarlaşması və nüfuzunun yüksəldilməsi üçün müxtəlif işlər görülür. İdman telekanallarında daha çox 1-ci liqaya həsr olunmuş verilişlər çıxıb və onlar da xəbərlərdə buna diqqət yetirməyə başlayıblar. Bir çox idman jurnalistləri, şərhçilər, aparıcılar, futbol funksionerləri səviyyəni yüksəltməkdən danışmağa başlayıblar. Güman edirəm ki, Azərbaycan Premyer Liqasında legioner futbolçulara qoyulan məhdudiyyətin aradan qaldırılması ilə bağlı bu tendensiya davam edəcək. Komandalarına start heyətinə düşə bilməyən və oyun praktikası ilə maraqlanan futbolçuların qarşısında cəmi 2 seçim olacaq - ya xaricə gedib start heyətində yer uğrunda mübarizə aparmaq, ya da səviyyəsi yüksələn 1-ci liqada ad çıxarmaq.

Samir Həsənli