Marsda möhtəşəm kəşf

Çinin Mars yerüstü vasitəsi olan Curonq möhtəşəm kəşf edib. 2021-ci ilin may ayında Curonqun endiyi bölgədəki qum təpələrini araşdıran elm adamları iqlim dəyişikliyinin baş verdiyini qeyd ediblər.

Marsın qum təpələrini kəşf edən Çinin Mars yer zondu Curonq, iqlimin 400.000 il əvvəl kəskin şəkildə dəyişdiyinə dair sübutlar tapıb. Space.com xəbər verir ki, Çin Elmlər Akademiyasının Milli Astronomiya Rəsədxanalarından Li Çunlayın başçılıq etdiyi elm adamları Mars və Günəş sisteminin ən böyük təsir hövzəsindəki Utopia Planitia adlı qum təpələrini tədqiq ediblər.

Curonqun yüksək ayırdetmə kameraları və Mars orbitində olan Tianwen-1 Kəşfiyyat Peyki vasitəsilə elm adamları 2021-ci ilin mayında Curonqun eniş etdiyi ərazidə iqlim dəyişikliyinə dair sübutlar tapdılar.

Araşdırmada Qırmızı Planetin aşağı orta enliklərindəki qum təpələrində də tez-tez görülən “eninə külək silsiləsi (TAR)” adlanan uzun tünd silsilələrin yüz minlərlə illik eroziya nəticəsində əmələ gəldiyi qeyd edilib. Onların bucaqları qlobal atmosfer sirkulyasiyası modelləri ilə müəyyən edilən Mars küləklərinin əmələ gətirdiyi qum təpələrindən fərqlidir.

Curonqun TAR-ların əmələ gəldiyi aypara formalı təpələrdə qaranlıq materialların altında parlaq qumları kəşf etdiyi, Tianwen-1-in isə Mars boyunca 2262 parlaq qum təpəsini müşahidə etdiyi vurğulanıb.

Araşdırmada onların 2.1 milyon ilə 400.000 il əvvəl meydana gəldiyi təxmin edildiyi, qaranlıq TARların isə son 400.000 ildə meydana gəldiyi, yəni Marsın son buz dövrünün sona çatdığı ifadə edildi. Alimlər TAR-ların qum təpələrinə nisbətən fərqli bucaqlarına baxaraq müəyyən ediblər ki, sonuncu buz dövründən sonra Marsda küləklər aşağı orta enliklərdə istiqamət dəyişib...

Murad Şahməmməd