Monqolustan və Çində yaşayan tuvalı daş üzərində oyma ustalarının fotoşəkillərindən ibarət albomlar ilk dəfə Tuvada nəşr olunacaq

Tuvada ilk dəfə olaraq Monqolustan və Çindən olan etnik tuvalıların və respublikanın daş üzərində oyma ustalarının fotoşəkillərindən ibarət iki unikal fotoalbom nəşr olunacaq. Bu barədə Tuva hökuməti məlumat yayıb.

“Tıva Respublikasının başçısı Vladislav Xovalığın qrantı ilə ilk dəfə olaraq unikal fotoalbomlar nəşr olunacaq. Birincisi, məşhur fotoqraf Vasili Balçiy-oolun layihəsidir. Buna "Tuvalılar" deyirlər. Buraya Monqolustan və Çindən olan etnik tuvalıların fotoşəkilləri daxil ediləcək. Almanaxın 2024-cü ilin yazında buraxılması planlaşdırılır. İkinci albom “Tuvanın müasir daş kəsmə sənəti” layihəsidir. Albom daş üzərində oyma ustalarının və onların əsərlərinə həsr olunacaq”, - deyə hökumətdən bildiriblər.

Regional Mədəniyyət Nazirliyindən bildirilib ki, Balçiy-ool 2018-ci ildə Sincan-Uyğur Muxtar Bölgəsində, Xanas şəhərində “Tuviyalılar” fotoalbomu üçün fotolar çəkdirib. “Sonra bir fotoqrafla birlikdə etnoqraflardan ibarət nümayəndə heyəti ora getdi. Elmi-tarixi ekspedisiyanın tərkibinə Tuvadan olan mədəniyyət və incəsənət xadimləri daxil idi. Tsengel tuviniyalıların fotoları 2017-ci ildə Monqolustanın Bayan-Olqi vilayətində çəkilib. Sonra ölkənin bütün vilayətlərindən festival-qurultaya bütün etnik tuvalılar toplaşıb”, - nazirlikdən bildiriblər. İkinci albomda Tuvanın daşkəsmə sənəti ustalarının ən maraqlı əsərləri yer alacaq.

Regional Mədəniyyət Nazirliyinin məlumatına görə, bu cür layihələr müxtəlif bölgələrdən olan tuvalılar arasında əlaqələri qorumağa və ənənələri itirməməyə kömək edəcək.

Tuvalılar və daş üzərində oyma ustalarının sənəti haqqında
Tuvinlilər türk xalqlarına aiddir. Onların ümumi sayı təxminən 300 min nəfərdir. Onların əksəriyyəti Rusiyada, Tuvada yaşayır. Monqolustanın üç vilayətində 3 ilə 5 min arasında etnik tuva yaşayır. Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Bölgəsində 3 minə yaxın tuvalı yaşayır. Tuviniyalılar öz dillərini demək olar ki, tamamilə qoruyub saxlaya bilmiş azsaylı etnik qruplardan biridir. Tuva dilində təxminən 282 min nəfər danışır.

Tuvanın daş kəsmə sənəti 9-cu əsrdən məlumdur. Çox vaxt ustalar plastik daş agalmatolit ilə işləyirdilər. Ondan insan, heyvan fiqurları, məişət əşyaları kəsilib. Tuva ustalarının yaratdığı daş məmulatları Tıva Respublikasının Milli Muzeyində, Moskva və Sankt-Peterburqdakı incəsənət muzeylərindədir.

Oxuməni.az