SAĞLAM HƏYATIN QIZIL QAYDALARI

Ürəyi qorumaq, alkoqol və siqaretdən uzaq olmaq, qidalanmaya diqqət yetirmək və idmanla məşğul olmaq sağlam bədən üçün vacibdir, lakin kifayət deyil.

Təmizlikdən yuxu rejiminə, cinsi aktiv həyatdan stresdən uzaq durmağa qədər sağlam həyatın bir çox qaydalarının olduğunu ifadə edən mütəxəssislər həftədə bir dəfə də olsa, şəhərdən uzaqlaşıb təbiətlə baş-başa qalmağı təklif edirlər.

SAĞLAMLIQ ÜÇÜN BUNLARA DİQQƏT ETMƏK LAZIMDIR

İdman, ürək sağlamlığı və qidalanma arasındakı əlaqənin əhəmiyyətinə diqqət çəkən həkimlər sağlam həyat üçün qayda və tələbləri belə sadalayıblar;

1-İdmanla məşğul olmağa diqqət edilməli.

2-Sağlam qidalanmaq; Yağlı yeməklər və həddindən artıq yeməklər qəbul edilməməli, səhər yeməyi mütləq təzə hazırlanmalı, meyvə-tərəvəz qəbuluna fikir verilməlidir.

3-Spirt və siqaret istifadə edilməməlidir.

4-Gün ərzində hər zaman oturmamalı, aktiv olmalısınız.

5-Şəxsi gigiyena və ətraf mühitin təmizliyinə önəm verilməlidir.

6-Cinsi həyata diqqət yetirilməlidir.

7-Yuxu rejiminə diqqət yetirin.

8-Həftədə bir dəfə olsa belə, şəhərin gərgin həyatından uzaqlaşıb təbiətlə baş-başa qalmaq sizə və sağlamlığınıza xeyirli olacaq.

DİQQƏTLİ OLUN...

Ürək-damar xəstəlikləri qərb ölkələrində olduğu kimi bizdə də ən çox yayılmış ölüm səbəblərindən biridir. Ürək sağlamlığını qorumağın yolları:

Qidalanma

Qan təzyiqi və xolesterin səviyyəsinə nəzarət etməyin ilk şərti sağlam və balanslaşdırılmış pəhrizə riayət etməkdir. Bunun üçün mümkün qədər doymuş yağlardan və duzdan uzaq durmaq, liflə zəngin meyvə, tərəvəz və qidalara müraciət etmək lazımdır. Düzgün rejimdə balıq, quş əti və az yağlı qırmızı ətdən (mal əti) əldə edilməli olan normal miqdarda protein olması tövsiyə olunur.

Kilo

Artıq çəki yüksək təzyiqin əsas səbəblərindən biridir. Artıq çəki də ürək xəstəliyi, ürək çatışmazlığı və insult riski yaradır.

Alkoqol və siqaret

Bu gün siqaret çəkmə qarşısı alına bilən ölüm səbəbləri arasında birinci yeri tutur. Siqaret çəkmək xərçəngə, ürək damarlarının tıxanmasına və beləliklə infarktın yaranmasına səbəb olur.

Fiziki məşğələ

Daimi idmanın bizi infarkt və insultdan, eləcə də diabet və döş xərçəngi, depressiya kimi bir çox ciddi xroniki xəstəliklərdən qoruduğuna dair güclü sübutlar var. İdmanın demək olar ki, hər bir hüceyrəmizə müsbət təsir etdiyini söyləsək heç də səhv etmərik.

ÜRƏK SAĞLAMLIĞI VƏ İDMAN

İdman etmənin ürək-damar sağlamlığına birbaşa təsir etdiyini vurğulayan həkimlər ürək əzələsinin də məşq etdikcə daha güclü və daha səmərəli işlədiyini bildirirlər. Daimi idman ürəyin çox sürətli döyünməsinin qarşısını alır. Təlim edilmiş ürək çətin bir vəziyyətlə qarşılaşdıqda sakit cavab verir. Hərəkətsizliyə alışmış ürək asanlıqla həyəcanlanır. Misal üçün; Avtobusa yetişmək üçün qaçarkən və ya çox həyəcanlı bir vəziyyətlə qarşılaşarkən ürək döyüntüləri asanlıqla yüksəlir, dəqiqədə 180-200-ə çata bilir. Ancaq idmançının ürəyi eyni şəraitdə daha yavaş döyünərək cavab verir və mümkün qədər tez normala qayıdır. Məlumdur ki, müntəzəm idmanla məşğul olanlarda, məsələn, gündə yarım saat sürətlə gəzənlərdə qan təzyiqi aşağı düşür. Gərginlik riski altında olanların hər gün gəzərək bu təhlükəni aşması mümkündür. Araşdırmalara görə, fiziki məşqlər yüksək qan təzyiqi olan insanlarda təzyiqi idarə etməyə kömək edir və dərman ehtiyacını azaldır. Daimi məşq yalnız idman edərkən deyil, həm də istirahətdə istehlak etdiyimiz enerjini artırdığı üçün arıqlamağı asanlaşdırır. Arıqladıqdan sonra müntəzəm idman etmədən ideal çəki saxlamaq çox çətindir.

Daimi idman edənlərin oturaq həyat tərzi sürənlərə nisbətən daha az narahat olduqlarını və daha nizamlı yatdıqlarını göstərən araşdırmalar var.

GÜNDƏLİK SÜRƏTLİ GƏZİŞ...

Məlumdur ki, gündə 30 dəqiqə sürətlə (saatda 5-6 kilometr) yerimək və bunu həftədə ən azı 5 gün etmək ürək və damarlar üçün faydalıdır. Davamlı olaraq yarım saat yeriyə bilmirsinizsə, gündə 3 dəfə 10 dəqiqə gəzsəniz belə kifayətdir. Nə qədər çox məşq etsəniz, sağlamlığınıza bir o qədər müsbət təsir edər. Digər tərəfdən sanki yeriyirmiş kimi yavaş yerimək eyni faydanı vermir. Yadda saxlanması lazım olan digər vacib məqam isə adi gündəlik işlərə əlavə olaraq 30 dəqiqəlik gəzinti də edilməlidir.

MÜTLƏQ DİQQƏT EDİLMƏLİDİR...

Ancaq yadda saxlamaq lazımdır ki, isinmə hərəkətləri etmədən məşq etmək və bununla da ürəyə qəfil yük qoymaq ürək divarlarının qalınlaşmasına, ürəyi qidalandıran damarların sıxılmasına, ritmin pozulmasına və hətta ürəyin dayanmasına səbəb ola bilər. Anadangəlmə ürək xəstəliyi olanlar, ritm pozğunluğu olanlar və ailəsində ürək xəstəliyi olanlar daha yüksək risk altındadır. Bu səbəbdən bu insanlar müntəzəm idmana başlamazdan əvvəl mütləq həkim nəzarətindən keçməlidirlər.

Əziz oxucular mən Sizin sağlamlığınız üçün vaxtımı ayırıb bu sahəni araşdırdım. Bir məqalə ərsəyə gətirdim. Bundan sonrası Sizin iradənizə bağlıdır.

Murad Şahməmmədov, Oxuməni.az