"Qlobal istiləşmə elminin atası"ndan yeni xəbərdarlıq: Temperaturlar artır

46 il NASA-da işləyən və 1988-ci ildə ABŞ Konqresini qlobal istiləşmə ilə bağlı xəbərdar edən alim Ceyms Hansenin rəhbərlik etdiyi komanda, temperaturun gözləniləndən daha sürətlə artdığı və yaxın 10 ildə mühüm həddi keçəcəyi qənaətinə gəlib.

Qlobal istiləşmə elminin atası kimi tanınan və ABŞ Konqresini qlobal istiləşmə ilə bağlı ilk xəbərdar edən Ceyms Hansen son 10 ildə günəşlə yer arasındakı enerji balanssızlığının iki dəfə artdığını bildirib.

“The Guardian” yazır ki, Yer kürəsinin iqlimi elm adamlarının indiyə qədər dərk etmədiyindən daha çox insan səbəbli dəyişikliklərə həssasdır.

Bu o deməkdir ki, təhlükəli istiləşmə partlayışı olacaq və dünya 2020-ci illərdə sənayedən əvvəlki dövrlə müqayisədə orta hesabla 1,5 dərəcə, 2050-ci ilə qədər isə 2 dərəcə isti olacaq.

1980-ci illərdə iqlim dəyişikliyi ilə bağlı ABŞ Konqresinə fundamental xəbərdarlıq edən NASA-nın keçmiş alimi Hansenin rəhbərlik etdiyi araşdırmaya görə, qlobal istiləşmənin sürəti həyəcan verici səviyyədədir.

Paris iqlim sazişində nəzərdə tutulan beynəlxalq səviyyədə qəbul edilmiş 1,5 dərəcə həddinin çox tez keçəcəyi gözlənilən temperaturlar bəşəriyyət üçün risk yaradır.

Hansen, böyük miqdarda qlobal istiləşmənin olduğunu söylədi, çünki tullantı yanacaqlar yanmağa davam edir və Yer onun təsirlərinə çox həssasdır.

Hansen, "Qlobal istiləşmənin sürətlənməsini gözləməsəydik, axmaq və pis elm adamları olardıq. Faustian sövdələşməmizin təsirlərini yaşamağa başlayırıq. Bu səbəbdən qlobal istiləşmə sürəti artır" deyə bildirib.

Hansen qeyd edir ki, günəşdən gələn enerji ilə yerdən gələn enerji arasındakı balanssızlıq son on ildə təxminən iki dəfə çoxalaraq, xeyli dərəcədə artıb. O, xəbərdarlıq edib ki, bu artım dünyanın sahilyanı şəhərlərində dəniz səviyyəsinin fəlakətli yüksəlməsinə səbəb ola bilər.

Hansen və ondan çox başqa elm adamının işlərini əhatə edən yeni araşdırma, bu disbalansın Yerin daha yüksək iqlim həssaslığı və gəmiçilikdən qaynaqlanan çirklənmənin azalması səbəbindən qlobal istiləşmənin artmasına təkan verdiyini iddia edir ki, bu da kükürd hissəciklərinin miqdarını azaldır. Gələn günəş işığını əks etdirən hava məhv olur.

Hansen və onun həmkarları planetdən istiliyi çıxarmaq və yerin temperaturunu süni şəkildə aşağı salmaq üçün atmosferə qəsdən kükürd səpmək istəyirlər.

Günəş geomühəndisliyi adlanan metod dünyanın vaxtının tükəndiyini və fəlakətli temperatur artımının qarşısını almaq üçün variantların tükəndiyini xəbərdar edən alimlərin azlığı tərəfindən dəstəklənir.

Murad Şahməmməd